24 uur in Le Mans - Avocado van de Duivel

De tijd van de vele persreizen lijkt een mooie, langvervlogen herinnering, maar toch komt er soms nog eens een mooie opportuniteit op mijn pad. Ik kreeg een fijne uitnodiging van ‘Open 2 Europe’, een persbureau dat het Frans toerisme promoot, om de regio van Sarthe te komen ontdekken. Met name de stad Le Mans, uiteraard wereldberoemd om de bekende 24-urenrace. Maar de stad heeft nog zoveel meer te bieden, zeker ook op culinair vlak, dat kan ik nu wel beamen!

Ik trok met Frederic een weekend (ok, dus wat langer dan 24 uur, maar we hebben ook geslapen hé ;-)) eind mei richting de stad in de Loirevallei. Het is een stevig eindje rijden vanuit Antwerpen (6 uur), maar ook mogelijk met de TGV vanuit Brussel, dan doe je er een 4-tal uur over. Of zeker ook een aanrader om als stop toe te voegen op je vakantie door Frankrijk. Het is duidelijk nog een minder ontdekte, platgelopen regio, dat vonden we alleen maar voordelig! We namen trouwens onze fietsen mee, om de stad gemakkelijk te kunnen verkennen, aanrader!

We logeerden bij Villa Misano, een chambre d’hôte met gezellige, grote kamers, een grote gezamenlijke ruimte en keuken, tuin en binnenkoer om je auto te plaatsen. Echt een prima locatie om zowel Le Mans als de regio te verkennen. Het ontbijt was wat beknopt, maar wel met uitstekend brood en viennoisserie.

Villa Misano
25, Rue de Tascher, Le Mans

Van vrijdagavond tot zondagochtend stonden er heel wat bezoeken en proeverijen op ons programma, ik licht er de hoogtepunten uit!

L’Auberge de Bagatelle*

We beginnen met een klepper: op vrijdagavond gaan we eten bij Auberge de Bagatelle, één van de bekendste restaurants van Le Mans. De chef Jean-Sébastien Monné heeft nog bij Kasteel Withof in Brasschaat gewerkt, één van mijn eerste fine dining ervaringen ooit! We hebben sinds die tijd allebei al een lange, culinaire weg afgelegd, maar Jean-Sébastien heeft ondertussen samen met zijn Belgische vrouw wel een prachtig restaurant in Le Mans, bekroond met o.a. een Michelinster. Animal – minéral – vegetal is de leuze/filosofie, dat resulteert in creatieve, verrassende bereidingen met een overvloed aan streekproducten.

Het restaurant ligt aan een wat generieke steenweg, maar eens je de poorten van het domein binnenwandelt, waan je je in een creatieve, groene droomwereld. Een grote tuin, een gezellig terras, veel groen en bijenkorven op het dak van het restaurant spreken tot de verbeelding. Binnen zie je één en al bedrijvigheid in de keuken achter het raam (de chefs hebben een klassieke hoge chefstok aan, leuk!), het bedienend personeel in onberispelijk maatpak, zij het uiterst vriendelijk en gedienstig.

We krijgen een verfijnd 5 gangen-menu voorgeschoteld, ik laat je even meegenieten. De wijnpairings zijn klassiek maar goed, ik geniet van de typische Franse sommelier-stijl. Frederic gaat trouwens voor de non-alcoholische pairings, die verrassen ook erg en zijn vooral niet te zoet en niet de typische sapjes, fijn!

Witte asperges (ook een specialiteit in de Loire!), wilde baars, gepocheerde oester, citroenkaviaar, mousseline (en een extra oester panna cotta op een apart bordje in een oester geserveerd). Erbij ook een hartig wafeltje met rozemarijn als ‘brood’, origineel en lekker!
Zeebarbeel, rabarber, artisjok en sabayon van groene kruiden, één van onze favoriete gerechten van de avond.
Presa Iberique, selder en venkel, zwarte sjalot, vleesjus met gerookte paprika uit Murcia, ook top!
Pré-dessert (love the term!): wortelcanneloni met hazelnoten en passievrucht, heerlijk fris!
Chocolade 46% uit Equador, framboos, muntsorbet met munt uit de tuin (die heel bijzonder afsmaakt)

Pure verwennerij!

L’Auberge de Bagatelle

489 Avenue Bollée, Le Mans

Rillettes van Steven Ramage

Na een goede nachtrust wacht ons contact, de sympathieke gastheer Maxime ons op om samen een hele dag op ontdekkingstocht met de fiets te gaan door Mans (de locals laten de ‘le’ wegvallen). Onze eerste stop is bij Boucherie La Chasse Royale, van slager Steven Ramage. Elke slager van de Sarthe heeft wel een eigen recept voor de bekende ‘rillettes’: in varkensvet gegaard varkensvlees uit de streek, een aloude bewaartechniek, maar toch culinair niveau verhoffen.

Jaarlijks wordt er in februari door de ‘Confrérie des rillettes sarthoises’ een prijs uitgereikt voor de beste rillettes, Steven heeft er al verschillende prijzen gewonnen. O.a. voor zijn rillettes met Thaise smaken en met truffel. We mogen proeven, en die prijzen zijn helemaal terecht. Zo vol van smaak en toch niet te zwaar of vettig, echt heerlijk! Steven zelf is dan ook nog eens een heel sympathieke man. Ga dus zeker om je potje rillettes als je in Mans bent!

Boucherie Ramage de La Chasse Royale
66 Rue des Jardin, Le Mans

Cité Plantagenêt (oude stadskern) en de St. Julien kathedraal

Tijd om de binnenstad in te duiken! De prachtige St-Julienkathedraal doemt al van ver op en trekt alle aandacht. We krijgen een heerlijke stadsgids Isabelle die ons enkele geheimen over de kathedraal en de prachtige oude stadskern zal verklappen.

Eerst duiken we de kathedraal in. Die is – zoals kathedralen het betaamt – ronduit indrukwekkend. Eén deel werd in de 11^e-12^e eeuw gebouwd, en is dus in bombastischere Romaanse stijl. Het andere deel van de 13^e tot 15^e eeuw in Gotische stijl, met zijn slanke hoge pilaren en vele luchtbogen aan de buitenkant.

Maar de kerk valt niet enkel op door zijn bombastische afmetingen, binnenin zijn ook vele, kleine, mooie verhalen te ontdekken. Een fantastisch weetje is dat de stenen om de pilaren te bouwen in het Romaanse deel van verschillende ateliers kwamen. Elk atelier had zijn eigen logo, en als je goed kijkt, zie je die logo’s nog in de stenen gehouwen staan. Ik vind dat zelfs ontroerend, dergelijke iconografie die meer dan 1000 jaar overleeft. Het orgel in de zijbeuk, de glasramen (waarvan één de oudste bewaarde in een kathedraal) en de Mariakapel zijn ook ronduit indrukwekkend.

We lopen de oude stadskern in ‘Cité Plantagenêt’, vernoemd naar een dynastie die vele sporen nagelaten heeft in de streek en de stad. Door kleine straatjes dwaal je langs eeuwenoude huizen, met gevels die telkens een ander verhaal vertellen. Ik kan het me zo goed inbeelden hoe het leven op de straat er moet uitgezien hebben in de Middeleeuwen, deze stad ademt echt geschiedenis uit! Hele verre geschiedenis zelfs, want er zijn nog delen van de stadmuren die door de Romeinen gebouwd werden, in uitstekende staat overgebleven. In witte en rode steen zijn prachtige patronen uitgewerkt, echt bijzonder om te zien. Heerlijk om in rond te dwalen!

Distillerie du Sonneur

Dat je een destillaat (‘korten drank’) kan maken van zo goed als alles, leerde ik bij Distellerie du Sonneur, een kleine stokerij in het centrum van Le Mans. Gelegen in een prachtig gebouw (ooit was het een feestzaal waar ze in 1900 een danswedstrijd van 624 uur (!) hielden, eat your heart out racepiloten!), met een prachtige destillatiekolom (very steampunk).

Maar even terug naar het basisproduct! Ze bezitten een biologische boomgaard in Ségrie, zo’n 40 km van Mans. Daar telen ze tal van granen, (vergeten) fruitsoorten en bloemen, en maken ze dus destillaten van, zoals o.a. van wilde mispel en ‘poire de giroufle’. Of nog gekker: ze maakten ook een destillaat van rillettes! Kleine productie, maar met heel veel passie en goesting. Wat een toffe mensen!

Begin juni lanceren ze ook hun eerste whiskey! De verwachtingen zijn hooggespannen (whiskey is de favoriete sterke drank van de Fransen), en naar vermoeden zullen de flessen razendsnel de deur uitvliegen. Ik mocht al eens proeven, en – alhoewel ik geen echte kenner ben – smaakt de whiskey héél goed: zeer smooth en easy, voor een alcoholpercentage van 48%! Voor een volgende batch (binnen 3 jaar dan) starten ze in juni ook een crowdfunding op, want het is een grote investering.

Je kan Distillerie du Sonneur zelf ook bezoeken, of check hun website voor events zoals cocktailworkshops.

Distillerie du Sonneur
7 Rue du Vert Galant, Le Mans

Street art

Mans is een echt ‘street art stad’ (beetje zoals Oostende). Jaarlijks wordt er een street art festival gehouden in het begin van juli: Plein Champ. Er worden dan verschillende permanente murals in de stad bijgemaakt en er staan ook veel panelen in Parc du Gué de Maulny die jaarlijks overschilderd worden.

In Rue Jankowski ontdekken we een prachtig 3D-stuk van Parijse kunstenaar Seth, het loopt door op verschillende gebouwen, echt supercool.

Een ander indrukwekkend stuk (het grootste dat ik ooit zag) is een muurschildering op een voormalige tabaksfabriek van Heol, het beeldt de arbeiders af die er ooit werkten.

Het park Gué de Maulny is zeker ook een bezoekje waard, met zijn verschillende mobiele panelen.

Vraag bij de toeristische dienst van Mans zeker naar een plannetje met de verschillende locaties van de murals, want er zijn er veel!

Plein Champ
In 2024 van 5 tot 7 juli

Fromage et ses amis

Een volgend bezoek/ontmoeting is met culinaire royalty: ‘De beste kaasmaker ter wereld’! In 2015 won Fabien Dégoulet deze prestigieuze wedstrijd. Naast deze indrukwekkende titel is hij ook gewoon een hele sympathieke mens! Hij woonde en werkte jarenlang in Japan. Enkele jaren terug startte hij een kaaswinkel in zijn geboortestreek: Fromage et ses Amis, gelegen aan de Sarthe rivier, met een prachtig uitzicht over de oude stad.

Hij heeft een kleine rijperij waar hij enkele bijzondere eigen creaties affineert, een kaaswinkel (met ook enkele exclusieve Japanse producten en sakes) en geeft kaas-, wijn- en sakepairing tastings. Uiteraard mogen wij ook proeven!

Geitenkaas is zowat de specialiteit in de regio, en Fabien heeft een wel heel bijzonder kaasje ontwikkeld: zachte geitenkaas met gepekeld Japanse kerselaarblad. Een andere opvallende creatie is camembert opgevuld met een laagje boter met timutpeper. Zó lekker!

Fromage et ses amis
107 Quai Ledru-Rollin, Le Mans

Musée du 24 heures du Mans

Uiteraard is Mans ook heel gekend door de legendarische autorace en Fre is ook een grote racefan, dus uiteraard mocht een bezoekje aan het museum niet ontbreken. De race vindt plaats half juni, dus daarvan voel je de anticipatie ook zinderen boven de site. Het museum zelf toont je de geschiedenis van de race (die dit jaar 101 jaar bestaat), er staan schaalmodellen van álle auto’s die ooit tijdens de race op het circuit reden (er zijn blijkbaar veel verschillende raceklasses – little did I know), enkele héél antieke auto’s en moto’s en dan echt ook alle auto’s die (meestal) de race gewonnen hebben, opbouwend per jaar. Zo indrukwekkend om te zien! Vooral de auto’s uit de jaren ’60 en ’70 spreken tot de verbeelding. Zeker een bezoekje waard!

Musée des 24 Heures du Mans
9 place Luigi Chinetti, Le Mans

En verder nog enkele aanraders…

We lunchten bij La Réserve, een bistro met een groot terras op de Place de la République. Ik eet er heerlijke risotto met een gebakken viske, Fre een Italiaanse tartaar. En met een uitstekend Loire-wijntje bij.

Op zaterdag aten we bij L’épi’Curieux, een gezellig restaurant met een prachtig interieur. Er heerst een heerlijk ontspannen sfeer, de kaart is niet te groot, met veel streekproducten en een indrukwekkende wijnlijst. Ik eet o.a. een heerlijke carpaccio van coquilles en uitstekende gambas. Echt een tof adres. Chef François Ricardeau werd in 2017 ‘Jong talent van West-Frankrijk’ in de Gault-Millaugids en het restaurant wordt ook vermeld in Le Fooding.

Nog een specialiteit uit de streek zijn zandkoekjes, sablé’s, ze zijn vernoemd naar het stadje Sablé-sur-Sarthe. In het prachtige winkeltje La Sablésienne in het centrum van Mans kan je verschillende koekjes ontdekken (ook een zoute versie, fan van!) en ze worden ook verkocht in elke geschenkverpakking mogelijk.

Veel tijd om te winkelen was er niet, maar we liepen toch even binnen bij Au Cœur des Artistes, een winkeltje waar verschillende regionale artiesten en ambachtlui hun werk etaleren. Het is echt tof gedaan, achteraan in de winkel is ook een koffiebar/café. Voor de strip/comicfans is een stop bij Libraire Bulle, één van de grootste boekhandelaren in Frankrijk gewijd aan strips.

Op woensdag, vrijdag en zondag staat er een gigantische markt aan de voet van de kathedraal: Marché des Jacobins. Een indrukwekkend decor, maar de markt zelf is dat ook. Zoveel kramen, zoveel verse producten, zoveel keus! Het zijn vooral de pouliers die opvallen, met hun gigantische kippen aan’t spit. De ‘Poularde de Patis’ is ook weer een lokale specialiteit, en moet niet onderdoen voor de Bressekip. Wij nemen een geroosterd exemplaar mee naar huis, om lekker na te genieten van deze fantastische trip!

Nóg meer tips

Tenslotte geef ik nog enkele adressen mee die ons aangeraden werden, maar waar we helaas zelf niet geraakt zijn.

Ik geef het toe: ik had niet verwacht dat ik Le Mans zó tof zou vinden. En aan jullie reacties op mijn verhalen op social media ook niet. Maar kijk, zo leuk om af en toe nog eens heel aangenaam verrast te worden door een ‘nieuwe ontdekking’. Het is zeker een minder gekende regio (voor ons Vlamingen toch), dus een dikke aanrader! Ideaal voor een kort tripje (al raad ik toch wel meer dan 24u aan ;-)), een fietsvakantie (want grotendeels vlak in de regio!) of om toe te voegen aan je lijstje met te bezoeken steden als je bijvoorbeeld richting Bretagne of Bordeaux gaat.

Met heel veel dank aan Tirza, Laura en Maxime om deze fantastische trip samen te stellen.
Logies en de meeste bezoeken werden mij aangeboden voor deze trip.

#atlantischeloirestreek #loirestreek #ofcourselemans #lemans #sarthe #sarthetourisme #sartheexplorer #enpaysdelaloire #paysdelaloiretourisme